Thân mời bạn đọc Chương 5 tại đây nhé.

32. Trang 177

đó mới có Thần cầu thang nhà, Thần các cây cột, Thần chiếc ghế dài trong ngôi nhà chung, Thần nỏ, Thần chày và Thần cối, ngay cả một số ché cổ dù là những thứ ngoại nhập cũng được coi là m’yang. Các thần thuần túy độc ác là Y Briêng, được coi là gắn với mọi tai nạn và chết dữ và Aê Mdao chịu trách nhiệm các dịch bệnh. Họ là đối tượng của các lễ hiến sinh khá đặc biệt: dành cho Y Briêng người ta làm lễ hiến sinh khi giết một con chó hay dê và cúng ở cuối làng do sợ nguy cơ xâm phạm. Về phần Aê Mdao người ta chỉ cúng những gia súc trắng và nếu là cúng cho cả làng thì phải làm ngoài làng. 

Đất đai, lăn, theo tiếng Ê đê là một khái niệm đa nghĩa bao gồm cả đất và những gì nó được cấu thành, là đất nguyên liệu song cũng còn là một địa hình rõ rệt nơi các con suối, các đầm lầy, một số tảng đá, cây cối và bụi rậm đều có một cái tên và là nơi cư trú của một vị thần. Đất đai trong ý nghĩa đó cũng gồm cả sông suối cũng như thực vật bao phủ nó. 

Vị trí của làng được giới hạn và cô lập với bên ngoài bằng một hàng rào tre - đặc biệt quan trọng về mặt xã hội tôn giáo với tư cách là nơi trú ngụ của các Thần thổ địa của làng, các yang ala buôn có trách nhiệm về sự bình an và thịnh vượng của cộng đồng cư dân trong làng cũng như sức khỏe và sự an khang của mỗi cá nhân trong đó, đến mức một người đàn ông đã lấy vợ ở một làng khác với làng gốc của mình sẽ có thể phải trở về làng gốc của mình trong trường hợp đau ốm dai dẳng để được các thần ở đấy bảo bọc cho. Các thần này được tôn vinh bằng những cuộc rưới rượu được thực hiện ở hàng rào vào các lễ hiến sinh hàng năm cũng như các bến nước của làng. 

Cũng như Thần nước, yang ea, có bao nhiêu sông suối ao hồ thì tự cá biệt hóa mình thành bấy nhiêu vị thần. Sự cá biệt hóa được đẩy xa đến mức được gán cho cả một giới tính và một cấp độ quyền lực tương ứng, đất đai mà người ta tôn trọng và khi bị làm