Thân mời bạn đọc Chương 7 tại đây nhé.

19. Trang 298

sau đó là chữ viết, con người xây dựng nên các nền văn minh, phát triển khoa học, y học, triết học và các câu chuyện truyền thuyết, cổ tích, tôn giáo và lịch sử. Chính nhờ có ngôn ngữ, xã hội loài người mới tích lũy được khối tri thức khổng lồ trong hàng nghìn năm và cứ thế phát triển vượt xa các loài khác. 

Từ những năm 2002, nhà di truyền học Svante Pääbo tại Viện Nhân chủng học Tiến hóa Max Planck (Leipzig, Đức) đã xác định được gen liên quan đến ngôn ngữ có tên FOXP2 trong một công bố khoa học đăng trên tạp chí Nature. 

Svante Pääbo và các cộng sự đã tiến hành truy vết lịch sử tiến hóa của gen FOXP2 bằng cách giải trình tự gen FOXP2 của một số loài linh trưởng (tinh tinh, khỉ đột, đười ươi, khỉ đuôi dài) cũng như của chuột và so sánh chúng với trình tự của con người. Kết quả cho thấy kể từ tổ tiên chung cuối cùng của con người và chuột, sống cách đây khoảng 70 - 80 triệu năm, chỉ có 3 lần thay đổi trong chuỗi axit amin của protein (nghĩa là protein FOXP2 của người khác chuột 3 axit amin). Và 2 trong số những thay đổi này đã xảy ra ở dòng dõi con người kể từ khi nó tách ra từ loài tinh tinh khoảng 6 triệu năm trước (protein FOXP2 của người khác tinh tinh 2 axit amin). Khi xem xét sự biến đổi di truyền xung quanh những đột biến này, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy dấu hiệu của một “quá trình quét chọn lọc” - nghĩa là một đột biến có lợi nhanh chóng trở nên phổ biến trong một quần thể. Họ đã ước tính sự cố định của gen FOXP2 trong quần thể người có thể đã xảy ra cách đây không quá 200.000 năm. 

Ngôn ngữ - đặc điểm quan trọng tách con người khỏi các loài động vật khác - từ lâu luôn là bài toán khó với các nhà sinh học tiến hóa. Vì thế, sự phát hiện gen FOXP2 đã mở ra những hướng đi mới để họ tìm kiếm nguồn gốc tiến hóa của ngôn ngữ loài người. FOXP2 tham gia vào quá trình học giọng ở chim biết hót và những người bị đột biến gen có các vấn đề về ngôn ngữ và giọng nói.